มะขามป้อม สรรพคุณ ประโยชน์ ข้อควรระวัง สมุนไพรมะขามป้อม ที่ไม่ควรมองข้าม

มะขามป้อม สรรพคุณ ประโยชน์ ผลข้างเคียง  ป้องรักษาโรค  แก้ไอ เจ็บคอ ลดเสมหะ แก้หวัด ยาระบาย แก้ท้องผูก บำรุงร่างกาย สมุนไพร มะขามป้อม แคปซูล

มะขามป้อม เป็นสมุนไพรประเภทหนึ่งที่มีการประยุกต์ใช้ผลดีด้านของกินรวมทั้งใช้เป็นยาสมุนไพรมานานแล้วอีกทั้งในประเทศไทยแล้วก็ต่างถิ่น มะขามป้อม เป็นสมุนไพรที่คนอินเดียใช้มาเป็นพันๆปี ในฐานะเป็นยาอายุวัฒนะ บำรุงสายตา บำรุงสมอง ซึ่งคนอินเดียเรียกมะขามป้อมว่า Amla หรือ Amalaka มีความหมายว่า พยาบาลหรือแม่ ซึ่งสะท้อน สรรพคุณทางยาของมะขามป้อม อันมากไม่น้อยเลยทีเดียวได้อย่างดีเยี่ยม สมุนไพรมะขามป้อม พืชที่สำคัญในด้านการแพทย์อายุรเวทแบบเริ่มแรกและก็การดูแลรักษาสุขภาพหลายกิ้งก้านที่มีมานานนับร้อยปี โดยใช้ประโยชน์จากส่วนต่างๆของมะขามป้อม แต่ว่าที่นิยมใช้สำหรับในการทำยามากที่สุดเป็นผลมะขามป้อม ผลของมะขามป้อมมีวิตามินซีสูง นอกเหนือจากนี้ยังมีสารแทนนินและสารโพลีฟีนอลซึ่งสารพวกนี้เป็นสารที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระก้าวหน้า และก็มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาต่างๆยกตัวอย่างเช่น ต่อต้านความเสื่อมโทรมของผิว กระตุ้นการสร้างคอลลาเจน ยั้งลักษณะการทำงานของเอนไซม์ไทโรซิเนส (tyrosinase) รวมทั้งต้านการสร้างเมลานิน จากคุณลักษณะดังที่กล่าวมาข้างต้นก็เลยทำให้มีการนำสารสกัดจากมะขามป้อม (Emblica extract) มาใช้เป็นองค์ประกอบในสินค้าเครื่องแต่งตัวสำหรับผิวพรรณ โดยจะช่วยทำนุบำรุงผิว ทำให้ผิวขาวใส ลดความหมองคล้ำ ลดเลือนริ้วรอย สำหรับเส้นผมพบว่ามะขามป้อมมีฤทธิ์ช่วยกระตุ้นการงอกของผมรวมทั้งประยุกต์ใช้ย้อมผมได้

 มะขามป้อม หรือ มะขามป้อมอินเดีย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Phyllanthus emblica) ฯลฯไม้ยืนต้นประเภทหนึ่ง อยู่ในสกุล Phyllanthaceae ผลสดมะขามป้อม คือผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง แล้วก็มีคุณค่าทางสมุนไพรด้วย มะขามป้อม จัดคือผลไม้ที่มีวิตามินซีสูงที่สุด ในบรรดาผลไม้ทั้งหมดทั้งปวง เพราะเหตุว่ามะขามป้อมลูกเล็กๆเพียงแค่ลูกเดียว ให้วิตามินซีสูงกว่าวิตามินซีสังเคราะห์ถึง 12 เท่า และมากกว่าน้ำส้มคั้นถึง20 เท่า เกลือแร่ต่างๆกรดนิโคตินิก วิตามินซี เพ็กทิน รวมทั้งแทนนินหลายชิ้น ผลแห้ง มีกรดมิวซิก เปลือกผล มีกรดเอลลาจิก

สรรพคุณสมุนไพรมะขามป้อม

ตำรายาไทย: เนื้อผลแห้ง รสเปรี้ยวฝาดขม ขับเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ เป็นยาฝาดสมาน แก้ริดสีดวง แก้บิด ท้องเสีย ใช้ควบกับธาตุเหล็ก แก้โรคดีซ่าน และช่วยย่อยอาหาร ยางจากผล รสเปรี้ยวฝาดขม ช่วยย่อยอาหาร ขับปัสสาวะ ใช้เป็นยาแก้ไอ

ตำรับยาแผนโบราณ: ผลอ่อน รสเปรี้ยวหวานฝาดขม บำรุงเนื้อหนังให้บริบูรณ์ กัดเสมหะในคอ ทำให้เสียงเพราะ แก้มังสังให้บริบูรณ์ แก้พรรดึก(ท้องผูก) แก้พยาธิ ผลแก่ รสเปรี้ยวฝาดขมเผ็ด แก้ไข้เจือลม แก้ไอ แก้กระหายน้ำ แก้เสมหะ ทำให้ชุ่มคอ ลดไข้ ขับปัสสาวะ ระบายท้อง บำรุงหัวใจ ฟอกโลหิต แก้ลม แก้ลักปิดลักเปิด มีวิตามินซีมากกว่าส้ม 20 เท่า (เมื่อเทียบในปริมาณเท่ากัน)

ตำรายาไทย: มะขามป้อม จัดอยู่ใน “พิกัดตรีผลา” คือการจำกัดจำนวนผลไม้ 3 อย่าง มี ลูกสมอพิเภก ลูกสมอไทย ลูกมะขามป้อม สรรพคุณแก้ปิตตะ วาตะ เสมหะ ในกองธาตุ กองฤดู กองอายุ และกองสมุฎฐาน

ส่วน ของ "มะขามป้อม" ที่เอาไปใช้ผลดี

• ราก  น้ำสุกรากของต้นมะขามป้อม รับประทานเป็นยาลดไข้ เป็นยาเย็น ฟอกโลหิต แล้วก็ทำให้อ้วก ถ้าเกิดกลั่นรากจะได้สารที่มีคุณลักษณะเป็นยาฝาดสมานที่ดียิ่งกว่าสีเสียด
• ลำต้น มีแก่นไม้แข็ง แช่อยู่ในน้ำมีคงทนถาวรมากมาย ใช้งานก้าวหน้า ใช้ทำเครื่องเพชรพลอย เสาเข็ม หรือใช้เป็นเชื้อเพลิง
• ต้น เปลือก เป็นยาฝาดสมาน
• ใบ น้ำสุกใบใช้อาบลดไข้
• ใบแห้ง มีแทนนินมากมายใช้ย้อมเส้นใย เป็นต้นว่า ไหม ขนสัตว์ ให้สีน้ำตาลเหลือง แม้กระนั้นถ้าเกิดใช้เกลือของเหล็ก ดังเช่น เฟอร์รัสซัลเฟตเป็นตัวช่วยปรับสีติดทนจะได้ สีดำ
• ดอก มีกลิ่นหอมหวนเหมือนผิวมะนาว ใช้เข้าเครื่องยา เป็นยาเย็นและยาระบาย
• ยางจากผล รสเปรี้ยวฝาดขม หยอดตาแก้อักเสบ รับประทานช่วยสำหรับในการย่อยของกิน ขับฉี่
• เม็ด ชงน้ำร้อนรับประทานแก้ไข้ โรคที่เกิดขึ้นและมีปัญหาเกี่ยวกับน้ำดี อ้วก อ้วก โรคหืด หลอดลมอักเสบ รวมทั้งใช้ล้างตา แก้โรคตาต่างๆเมล็ดเผาเป็นเถ้าผสมน้ำมันพืช ใช้ทาแก้หิดรวมทั้งแผลตุ่มคันต่างๆน้ำมันบีบจากเม็ดใช้ทาหัว ทำให้ผมดกดำขึ้น ทาคราวแรกๆผมเก่าจะหลุดตกไป แล้วผมใหม่จะผลิออกขึ้นมาดกขึ้น

คุณประโยชน์สมุนไพรมะขามป้อม

ไอ เจ็บคอ เสลดติดคอ

ตามตำรายาไทยมั่นใจว่าของที่มีรสเปรี้ยวทุกหมวดหมู่ช่วย ละลายเสมหะ และก็แพทย์ยาท้องถิ่น มั่นใจว่ารสเปรี้ยวที่ละลายเสลดรวมทั้งบำรุงเสียงดีที่สุดเป็นมะขามป้อม เดี๋ยวนี้มีการเรียนรู้พบว่าในมะขามป้อมมีสารที่ละลายน้ำได้มีฤทธิ์ละลายเสมหะ

บำรุงเสียง

มะขามป้อมสด สามารถช่วยทำนุบำรุงเสียงได้ เพราะเหตุว่าเวลาอม สมุนไพรมะขามป้อม จะมีผลให้เปียกแฉะคอ คอไม่แห้ง เสียงจะผ่องใส

บำรุงร่างกายให้แข็งแรง

มะขามป้อม มีรสเปรี้ยว ฝาด ขม เหมือนกันกับสมอไทย ก็เลยสามารถ แก้โรคต่างๆได้มากเหมือนกันกับสมอไทย

แก้หวัด

ใช้รับประทานเพื่อบรรเทาหวัด แก้ไอ รวมทั้งละลายเสลดได้ มีแทนนินซึ่งมีฤทธิ์สำหรับเพื่อการต้านทานออกซิเดชัน ต่อต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) ยับยั้งการสร้างเมลานิน และก็สามารถยั้งการทำงานของเอนไซม์ไทโรซิเนส (Tyrosinase) ได้

ลดไขมันในเลือด

ด้วยสรรพคุณของมะขามป้อม ที่อุดมไปด้วย สารต้านอนุมูลอิสระ ก็เลยเข้าใจกันว่ามีฤทธิ์ ช่วยสร้างเสริมระบบภูมิต้านทาน ต้านทานการอักเสบ ช่วยรักษาโรคนานัปการ ยกตัวอย่างเช่น ลดคอเลสเตอรอลในเลือด ลดการแข็งตัวของเส้นโลหิตแดง เบาหวาน ตับอ่อนอักเสบ โรคมะเร็ง ท้องเดิน โรคทางสายตา ปวดข้อ ถ่ายเป็นเลือด โรคอ้วน โรคข้อเข่าเสื่อม หรือฆ่าเชื้อโรคแบคทีเรีย การศึกษาค้นคว้าวิจัยในขณะนี้โดยมากพบว่า สมุนไพรมะขามป้อม มีสรรพคุณ ลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด เบาหวาน มะขามป้อม ใช้เป็นยาประจำถิ่นมาตั้งแต่สมัยก่อนสำหรับรักษาโรคโรคเบาหวาน เพราะว่าเช้าใจกันว่าช่วยจัดแจงภาวการณ์น้ำตาลในเลือดสูงได้อย่างมีคุณภาพ แล้วก็ยังอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระเยอะแยะ

ผลต่อระบบหัวใจรวมทั้งเส้นเลือด

สารสกัดจากผลมะขามป้อม ยังมีฤทธิ์ปกป้องกล้ามเนื้อหัวใจตายนิดหน่อย ยังมีการทดสอบพบว่าสารสกัดของมะขามป้อมมีฤทธิ์ลดไขมันในเลือดทั้งยังในสัตว์ทดสอบรวมทั้งคน มีฤทธิ์ต่อต้านโรคมะเร็ง มีฤทธิ์ต่อต้านเชื้อไวรัส มีฤทธิ์ลดการอักเสบ มีฤทธิ์ เพิ่มภูมิต้านทาน

โรคอ้วน 

เว้นแต่คุณประโยชน์ช่วยลดภาวะไขมันและโรคหัวใจ มะขามป้อม ยังถูกใช้อย่างล้นหลามสำหรับ การรักษาโรคอ้วน จากการเรียนรู้สูตรยาโบราณอย่าง ตรีผลา (Triphala) ซึ่งมีสมุนไพร 3 จำพวก อย่างเช่น มะขามป้อม สมอไทย และสมอพิเภก เพื่อมองความสามารถสำหรับเพื่อการลดความอ้วนในคนอายุ 16-60 ปี โดยให้รับประทานตรีผลาวันละ 5 กรัม วันละ 2 ครั้งเปรียบเทียบกับยาหลอก ต่อจากนั้นก็เลยประเมินผลจากน้ำหนักตัว ดัชนีมวลร่างกาย (Body Mass Index: BMI) รอบเอวรวมทั้งรอบสะโพกทุก 4 อาทิตย์ รวมทั้งตรวจตราลักษณะการทำงานของตับและก็ไต ค่าแรงต้านทานต่ออินซูลิน ผลของการทดสอบพบว่า กรุ๊ปที่รับประทานตรีผลามีน้ำหนักตัว รอบเอว และก็รอบสะโพกน้อยลงกว่ากรุ๊ปที่กินยาหลอก รวมทั้งไม่เจอผลกระทบทั้งใน 2 กรุ๊ป

โรคข้อหัวเข่าเสื่อม 

ตามขั้นตอนการรักษาหมออายุรเวทของประเทศอินเดียได้ใช้ สมุนไพรหลายอย่างสำหรับการรักษาโรค โดยมะขามป้อม เป็นสมุนไพรอีกจำพวกที่มั่นใจว่า มีฤทธิ์ต้านการอักเสบแล้วก็เป็นส่วนประกอบอยู่ในตำรับยาดังกล่าวข้างต้น ก็เลยมักถูกประยุกต์ใช้รักษาโรคข้อเข่าเสื่อม

ข้อควรคำนึงและก็สิ่งที่ไม่อนุญาตใช้

• ผู้เจ็บป่วยโรคเบาหวานที่ไม่อาจควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้
• พึงระวังการใช้ในคนป่วยที่ท้องเดินง่าย เนื่องจากว่ามะขามป้อมมีฤทธิ์เป็นยาระบาย

แหล่งอ้างอิง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี   https://th.wikipedia.org/wiki/มะขามป้อม

บทความสุขภาพ โดยมูลนิธิหมอชาวบ้าน  https://www.doctor.or.th/article/detail/1901

ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี  http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=101

สำนักงานข้อมูลสมุนไพร  http://medplant.mahidol.ac.th/pubhealth/Phyllanthus_emblica.html

ศูนย์การศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์ สภาเภสัชกรรม  https://ccpe.pharmacycouncil.org/index.php?option=article_detail&subpage=article_detail&id=433

พบแพทย์   https://www.pobpad.com/มะขามป้อมกับคุณประโยชน

ใบย่านาง สรรพคุณ ประโยชน์ วิธีกิน สมุนไพรใบย่านาง

ใบย่านาง สมุนไพรฤทธิ์เย็น ปรับสมดุลให้กับร่างกายช่วยดับร้อน

ก่อนหน้าที่ผ่านมามีศาสตร์บางสิ่งเกี่ยวกับการปรับสมดุลภายในร่างกาย เพื่อดับภาวะร้อนเกินและเย็นเกิน ด้วยสมุนไพรที่มีฤทธ์ร้อน เย็น จากแนวทางง่ายๆก็คือแม้ ร่างกายมีภาวการณ์ที่เย็นเกินให้ปรับสมดุลด้วย การทานอาหารที่มีฤทธิ์ร้อนเข้าไป แม้กระนั้นหากร่างกายมีภาวการณ์ร้อนเกินก็ให้กินอาหารที่มีฤทธิ์เย็นเข้าไป อย่างในฤดูร้อนนี้เห็นทีการทานอาหารฤทธิ์เย็นสมุนไพรใบย่านางคงจะช่วยได้บ้าง

ย่านาง เป็นสมุนไพรในครอบครัว อีกประเภทหนึ่งที่มีคุณประโยชน์ เดี๋ยวนี้มีการชี้แนะการใช้น้ำคั้นใบย่านาง ดื่มเพื่อปรับสมดุลของร่างกาย โดยนักวิชาการสาธารณสุขทางด้านการแพทย์ช่องทาง และก็มีการสะสมประสบการณ์ การใช้น้ำคั้นใบย่านาง สำหรับในการรักษาโรคเรื้อรังต่างๆมาเผยแพร่

ย่านางหรือหญ้านางขาว เป็นไม้เลื้อยมีแก่นไม้ในสกุล เถากลมเหนียว เมื่ออ่อนสีเขียว แก่แล้วเป็นสีเทา ใช้ลำต้นเลื้อยพันต้นไม้อื่น ใบเป็นใบเดี่ยว ดอกช่อแบบแตกกิ่ง ผล ผิวเกลี้ยงวาวสีเขียว สุกเป็นสีส้มอมแดง เม็ดแข็งเพียงแต่เม็ดเดียว เถาย่านาง กินแก้ไข้ รากแก้ไข้ รักษาโรคประป่า อาหารไทอีสานและอาหารลาว ใช้ใบย่านางเป็นองค์ประกอบ ในแกงลาว ใช้ทำเครื่องดื่มในเวียดนามใช้ทำเยลลี่เราสามารถนำทุกส่วนของย่านาง มาใช้ประโยชน์ได้ไม่ว่าจะใช้ทำครัวหรือใช้เป็นยารักษาโรคมาตั้งแต่โบราณตราบจนกระทั่งในช่วงเวลานี้ซึ่งสามารถหาได้ง่ายและราคาถูกอีกด้วย

คุณค่าทางยาเริ่มต้นของสมุนไพรใบย่านาง

จากการวิจัยยังไม่พบว่าประเทศใดใช้สมุนไพรใบย่านาง มากมายเท่าๆกับประเทศไทย

ใบย่านาง มีรสจืดขม กินได้ ใช้ทำลายพิษผิดสำแดง แก้ไข้ตัวร้อน แก้ไข้รากสาด ไข้พิษ ไข้หัว ไข้กลับซ้ำ ใช้เข้ายาเขียว ทำยาพอกลิ้นหยาบ คางแข็ง ปัดกวาดคอ แก้ไข้โรคฝีดาษ ไข้ดำแดงเถา

รากมีรสจืดขม กระแทกพิษไข้ แก้ไข้รุ่ง ยาแก้ไข้รากสาดไข้กลับ ไข้พิษไข้พิษแสดง รับประทานแก้พิษเมาเบื่อ แก้เมาสุรา แก้พิษด้านในให้ตกสิ้น บำรุงหัวใจ บำรุงธาตุ แก้โรคหัวใจบวม ทำลายพิษผิดสำแดง แก้ท้องผูก แก้กำเดา แก้ลม

ภาคอีสาน ใช้ราก ต้มเป็นยาแก้อีสุกอีใส ตุ่ม ผื่น แล้วก็ใช้ รากย่านางผสมรากหมาน้อย ต้มแก้ไข้ไข้จับสั่น

รากย่านาง เป็นส่วนประกอบสำคัญของ ยาเบญจโลกวิเชียร ยาดังที่ได้กล่าวผ่านมาแล้วเป็น ยาแก้ไข้ใช้รักษาโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 ในขณะเริ่มเป็นไปได้

ย่านางทั้งต้นสามารถใช้ปรุงเป็นยาแก้ไข้กับแก้ปวง ( ปวดท้องเพราะเหตุว่ารับประทานอาหารไม่ถูกสําแดง) ดับพิษร้อน ทำลายพิษไข้ แล้วก็ทำลายพิษเบื่อเมา ในอาหาร อย่างเช่น เห็ด กลอย

มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ใช้สำหรับการปรุงอาหารเขตแดนไทยหลายๆตำรับ ในใบย่านางมี วิตามินเอและซีสูง นอกเหนือจากนั้นยังมีสารอาหารสำคัญอื่นๆได้แก่ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน เส้นใย แคลเซียม ธาตุฟอสฟอรัสเหล็ก ไทอะมีน ไรโบฟลาวิน แล้วก็ในอะซีน สำหรับคุณค่าในทางยาย่านาง ถือได้ว่าเป็นยาเย็นมีความพิเศษด้านการดับพิษ รวมทั้งลดไข้ โดยใช้ราก ใช้แก้ไข้ทุกหมวดหมู่ ได้แก่ ไข้พิษ ไข้เหนือ ไข้หัดสุกใสไข้กาฬ ขับกระแทกพิษไข้ ทำลายพิษผิดสำแดงและเพียงแค่เบื่อเมาส่วนใบแล้วหลังจากนั้นก็เถาจะใช้แก้ไข้ลดความร้อนและแก้พิษตานซาง รากหญ้านาง เยี่ยมในส่วนประกอบของตำรับยาเบญจโลกวิเชียรหรือยาห้ารากหรือแก้ว 5 ดวงซึ่งเป็นตำรับยาแก้ไข้ที่กระทรวงสาธารณสุขประกาศใช้ในบัญชียาจากสมุนไพรที่มีการใช้ตามองวิชาความรู้เริ่มต้น ร่วมกับรากชิงชี่ รากเท้ายายม่อม รากคนทาและก็รากมะเดื่อชุมพร เมื่อเรียนถึงองค์ประกอบทางเคมีในใบย่านางส่วนมากเป็นอัลคาลอยด์ ใน Group isoquinoline ในใบมีสารโพลีแซคคาไรด์ สารโพลีฟีนอลแคลเซียม ออกซาเลท แล้วก็อัลคาลอยด์ Group isoquinoline สำหรับการศึกษาวิจัย ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของย่านางยังมีไม่เท่าไหร่นักส่วนใหญ่เป็นการทดลองในหลอดทดลองแล้วก็สัตว์ทดลอง

ใบย่านาง เป็นสมุนไพร ที่ใช้เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยเพิ่มความมีชีวิตชีวาให้แก่ร่างกาย มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยชะลอความชรา และก็สามารถคุ้มครองป้องกันโรคร้ายได้หลายสิ่งหลายอย่าง การทานใบย่านางในจำนวนที่สมควร ก็เลยเกิดผลดีต่อร่างกายโดยรวมได้อย่างแน่แท้

แหล่งอ้างอิง :

บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน (มหาวิทยาลัยมหิดล คณะเภสัชศาสตร์) https://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/34/ย่านาง-อาหารที่เป็นยา/
หมอชาวบ้าน https://www.doctor.or.th/article/detail/10740  (หมอชาวบ้าน)

วิกิพีเดียสารานุกรมเสรี https://th.m.wikipedia.org/wiki/ย่านาง

10 สรรพคุณ รางจืด ล้างพิษตับ สุรา อาการเมาค้าง

10 สรรรพคุณ สมุนไพรรางจืด ล้างพิษสุรา ยาฆ่าแมลง สารพิษสะสมใน ต้านพิษเหล้า ยาเสพติด แก้พิษเบื่อเมา ถอนพิษผิดสำแดง ถอนพิษสุรา อาการเมาค้าง

เหตุเพราะรางจืดเป็นเยี่ยมในพืชที่ถูกชมเชยให้เป็นสมุนไพรไทยที่เป็นประโยชน์ แล้วก็มีคุณประโยชน์สำหรับเพื่อการรักษาร่างกายได้ดี ก็เลยมีการนำเอายาเขียวไปสกัด ทำเป็นรางจืดแคปซูลแล้วก็เป็นผุยผงชงดื่ม

รางจืด มีประวัติในการใช้ล้างพิษภายในร่างกาย แก้อาการแพ้ผื่นคัน แล้วก็โรคผิวหนัง ดังเช่น เริม ว่ากันว่าประชาชนจะดื่มน้ำคั้นใบหรือรากยาเขียวก่อนจะไป “แข่งพนันดื่มเหล้าทนไม่เมา”และก็ได้ผลลัพธ์ที่ดี เวลากินของแสลง แล้วเจ็บท้อง ท้องร่วง ที่เรียกว่าผิดสำแดง ก็จะใช้ใบยาเขียวเหมือนกัน อีกทั้งยามบังเอิญหรือตั้งมั่นรับประทานพิษ ก็ใช้รางจืดแก้พิษได้ มีการศึกษาค้นคว้าในประเทศไทยมานานแล้ว ยิ่งกว่านั้นยังพบว่า สารสกัดน้ำใบยาเขียวมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วย

รางจืด (ชื่อวิทยาศาสตร์: Thunbergia laurifolia) เป็นชื่อของพืชสมุนไพรประเภทไม้เลื้อยหรือไม้เถาในวงศ์เหงือกปลาหมอ มีลักษณะเนื้อแข็ง เลื้อยพาดพันไปตามต้นไม้ เถาจะมีลักษณะเป็นข้อปล้องกลมมีสีเขียวสดหรือสีเขียวเข้ม ดอกจะเป็นสีม่วงอ่อนๆหรือสีคราม มีดอกเป็นช่อแขวนลงตามซอกใบ ยาเขียวได้รับการตั้งชื่อว่าเป็น "ราชาแห่งการถอนพิษ" มีคุณประโยชน์ทางยาในด้านการถอนพิษต่างๆหรือใช้เป็นยาพอกบาดแผล น้ำร้อนลวก ไฟเผา รวมทั้งใช้เป็นยารับประทานเป็นยาแก้ร้อนในกระหายน้ำ

สมุนไพรรางจืด มีชื่อพื้นเมืองอื่น ๆ ได้แก่ กำลังช้างเผือก เครือเขาเขียว ขอบชะนาง ยาเขียว (ภาคกลาง) คาย รางเย็น (ยะลา) จอลอดิเออ ซั้งกะ ปั้งกะล่ะ พอหน่อเตอ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ดุเหว่า (ปัตตานี) ทิดพุด (นครศรีธรรมราช) น้ำนอง (สระบุรี) ย่ำแย้ แอดแอ (เพชรบูรณ์)

คุณประโยชน์สมุนไพรรางจืด

รากแล้วก็ใบ กินเป็นยาแก้ร้อนใน กระหายน้ำ ใบและก็รากใช้ปรุงเป็น ยาถอนพิษไข้ ยาพอกบาดแผล ใช้สำหรับถอนพิษยาฆ่าแมลง สำหรับคนเจ็บที่ดื่มยากำจัดแมลงเข้าไปเป็นการทุเลาอาการก่อนถึงโรงหมอ แก้พิษแอลกอฮอล์ ทุเลาอาการแฮงค์ ทุเลาอาการผื่นแพ้ คนดอยเรียกว่าหน้าจอลอดี่เดอตัดลำต้นเป็นชิ้นเล็กพกประจำตัว มั่นใจว่าคุ้มครองปกป้องงูได้  มีการศึกษาค้นคว้าเรื่องใบรางจืดสามารถป้องกันตับ ซึ่งเป็นอวัยวะที่กำจัดพิษภายในร่างกาย ซึ่งเป็นกลไกหนึ่งที่ช่วยรักษาชีวิตของคนที่ได้รับพิษ พุทธศักราช 2543 รายงานวิทยานิพนธ์ของมหาวิทยาลัยมหิดล บอกว่าสารสกัดแห้งของน้ำใบรางจืดคงจะส่งผลลดความเป็นพิษของตับจากแอลกอฮอล์ได้ ช่วยรักษาโรคพิษสุราเรื้อรัง ป้องกันการตายของเซลล์ตับจากพิษของแอลกอฮอล์ 

ในทางสถานพยาบาล โรงพยาบาลรัฐบาลหลายที่ในประเทศไทยที่มีหมอแผนไทยประจำอยู่เริ่มมีการใช้รางจืดเพื่อช่วยรักษาคนไข้โรคพิษสุราเรื้อรังพร้อมกันกับการดูแลและรักษาโดยหมอแผนตะวันตก โดยสมุนไพรรางจืดมีสรรพคุณ ช่วยขับปัสสาวะแล้วก็มีฤทธิ์ลดความเป็นพิษของแอลกอฮอล์ต่อตับ ทำให้คนป่วยสามารถค่อยๆ ถอนพิษสุรา ได้อย่างมีคุณภาพ ดีมากยิ่งกว่าการหักดิบ งดเว้นเหล้าเลยในทันทีซึ่งจะมีผลเกิดโทษต่อคนป่วยโดยตรง

คุณประโยชน์ตามตำรายาไทยของรางจืด

1.   แก้ท้องร่วง

2.   แก้ร้อนใน กระหายน้ำ

3.   ใช้ปรุงเป็นยาเขียวลดไข้

4.   รักษาโรคหอบหืดเรื้อรัง

5.   แก้ผื่นคันจากอาการแพ้ต่างๆ

6.   แก้พิษเบื่อเมา เนื่องจากเห็ดพิษ

7.   ถอนพิษผิดสำแดง และพิษอื่นๆ

8.   ช่วยถอนพิษสุราหรืออาการเมาค้าง

9.   รักษาโรคข้ออักเสบ และปวดบวม

10.ใช้รักษาผู้ที่ได้รับสารเคมีที่มีพิษร้ายแรง เช่น สารหนู หรือยาฆ่าแมลง

สารสำคัญที่เจอในรางจืดมี

กลุ่มโพลีฟีนอล (polyphenol) ได้แก่ กรดฟีนอลิค (phenolic acid) เช่น gallic acid และ caffeic acid ซึ่งมีฤทธิ์อนุมูลอิสระ protocatechuic acidกลุ่มฟลาโวนอยด์ (flavonoid) ได้แก่ apigenin และ apigenin glucoside โดยเฉพาะ apigenin ซึ่งเป็นสารสำคัญในรางจืดที่สามารถยับยั้งพิษของสารหนู

 

คุณสมบัติทางเภสัชวิทยาของรางจืด

1.   มีฤทธิ์ต้านพิษของสารกำจัดศัตรูพืช(ยาฆ่าหญ้า)

2.   มีฤทธิ์ต้านพิษจากสัตว์ที่เป็นพิษและพืชพิษ

3.   มีฤทธิ์ต้านพิษของตะกั่วต่อสมอง

4.   มีฤทธิ์ต้านการก่อกลายพันธุ์ (มะเร็ง)

5.   มีฤทธิ์ลดความดัน

6.   มีฤทธิ์ต้านพิษเหล้า

7.   มีฤทธิ์ต้านสารเสพติด

8.   มีฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือด

9.   มีฤทธิ์แก้อักเสบ

วิธีการกินรางจืดอย่างแม่นยำและก็ไม่มีอันตราย

สมุนไพรพื้นบ้านรางจืด เมื่อ สรรพคุณของรางจืด เป็น ยาถอนพิษ ตามคำแนะนำของหมอแผนไทย ควรจะดื่มในความเข้มข้นน้อย รวมทั้งหลบหลีกการดื่มต่อเนื่องกันทุกวี่วัน ส่วนในกรุ๊ปที่กิน รางจืดแบบสกัดออกมาเป็นผงแคปซูล ไม่สมควรกินติดต่อกันเป็นเวลานาน 1 เดือน ถ้าเป็นคนไข้มีโรคประจำตัว ควรจะขอคำแนะนำหมอแผนปัจจุบัน หรือ หมอแผนไทย และก็หมอแผนไทยปรับใช้ก่อน เพื่อเป็นการป้องกันและไม่ให้ ยารางจืด เข้าไปลดฤทธิ์ยาที่จำเป็นจะต้องกินอยู่เสมอลง

แหล่งอ้างอิง

สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล  https://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/46/รางจืด-สมุนไพรแก้พิษและล้างพิษ/

วิกิพีเพียสารานุกรมเสรี  https://th.wikipedia.org/wiki/รางจืด

คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร http://www.thaicrudedrug.com/main.php?action=viewpage&pid=115

ทีมแพทย์และเภสัชกร HonestDocs : https://www.honestdocs.co/laurel-clock-vine-herbs-detoxification